2. Lịch sử chưng cất rượu – Từ tu viện đến di sản toàn cầu
-
Thế kỷ 13 – 14: Người ta tin rằng các tu sĩ Cơ Đốc từ Ireland mang kỹ thuật chưng cất đầu tiên đến Islay. Họ tận dụng nguồn nước suối tinh khiết và khí hậu ẩm ướt để tạo ra những mẻ rượu sơ khai.
-
Thế kỷ 17 – 18: Nghề chưng cất lan rộng trong dân cư. Nhiều cơ sở chưng cất lậu (illicit distilleries) mọc lên trong vùng, lẩn khuất trong các thung lũng và cánh rừng.
-
Thế kỷ 19: Chính quyền Anh ban hành các đạo luật điều chỉnh việc chưng cất và đánh thuế. Nhiều nhà chưng cất lậu hợp pháp hóa hoạt động và các nhà máy chưng cất nổi tiếng ra đời, như:
-
Bowmore (thành lập 1779 – nhà chưng cất hợp pháp lâu đời nhất Islay)
-
Laphroaig (1815)
-
Ardbeg (1815)
-
Lagavulin (1816)
-
Caol Ila (1846)
-
-
Thế kỷ 20: Trải qua các giai đoạn khủng hoảng (chiến tranh, suy thoái, cấm rượu tại Mỹ), nhiều nhà máy đóng cửa. Tuy nhiên, đến cuối thế kỷ, làn sóng yêu thích whisky khói quay trở lại, đưa Islay trở thành vùng whisky huyền thoại.
3. Hương vị và phong cách Islay – Không dành cho số đông
Islay nổi bật bởi phong cách whisky:
-
Khói nồng từ quá trình sấy mạch nha bằng than bùn (peated malt)
-
Mùi i-ốt, muối biển, tảo khô, thuốc sát trùng – những đặc điểm khiến người ta hoặc mê mẩn tuyệt đối, hoặc không thể chịu nổi
Những cái tên như Laphroaig, Ardbeg, Lagavulin được ví như "bản giao hưởng khói" mà chỉ những người thực sự hiểu whisky mới trân trọng.
4. Islay ngày nay – Vẫn giữ lửa truyền thống
Hiện nay, Islay có 9 nhà chưng cất đang hoạt động (tính đến 2024), trong đó một số cái tên mới như:
-
Kilchoman (2005) – nhà chưng cất độc lập hiện đại đầu tiên sau gần 124 năm
-
Ardnahoe (2018) – sử dụng máy chưng cất cổ điển lyne arm hướng lên để tạo ra phong cách riêng
Ngoài whisky, Islay còn phát triển du lịch whisky, thu hút hàng chục ngàn du khách mỗi năm trong các sự kiện như Islay Festival (Fèis Ìle) – lễ hội văn hóa và whisky lớn nhất đảo.
5. Kết luận
Islay không chỉ là một vùng đất sản xuất whisky – mà là một biểu tượng của cá tính, truyền thống và sự dũng cảm trong hương vị. Những người yêu Islay không tìm sự dễ dãi – họ tìm đến trải nghiệm mạnh mẽ, chân thật, và đầy cảm xúc.
