Không bắt đầu bằng việc “giống ai đó”
Sai lầm lớn nhất nếu Việt Nam làm rượu gạo cao cấp là cố gắng:
-
Làm giống sake Nhật
-
Giống soju Hàn
-
Hay giống rượu gạo Trung Hoa
Những con đường đó đều đã có chủ nhân, có lịch sử, có hệ sinh thái riêng.
Sao chép chỉ tạo ra bản sao nhạt nhòa, không đủ sức đứng lâu.
Con đường đúng không phải là giống, mà là khác một cách có chiều sâu.
Bắt đầu từ hạt gạo Việt, không phải thay thế nó
Việt Nam có một lợi thế mà nhiều quốc gia không có: văn minh lúa nước lâu đời.
Nhưng gạo Việt không phải gạo sake.
Và điều đó không phải là bất lợi.
Hạt gạo Việt:
-
Mang hương phù sa
-
Mang tính mùa vụ rõ rệt
-
Mang sự đa dạng vùng miền
Con đường đúng là chấp nhận cấu trúc gạo Việt, rồi phát triển kỹ thuật lên men phù hợp với nó, thay vì ép gạo Việt phải trở thành gạo Nhật.
Rượu gạo cao cấp Việt phải kể câu chuyện của đồng bằng, mùa gặt, và người nông dân, chứ không phải câu chuyện của phòng thí nghiệm.
Nước – đi tìm sự tinh khiết theo cách Việt Nam
Không cần truy tìm “nguồn nước giống Nhật”.
Việt Nam có:
-
Nước núi cao
-
Nước mạch ngầm
-
Nước phù sa lâu đời
Điều quan trọng không phải là khoe nguồn nước, mà là:
-
Hiểu nước
-
Kiểm soát nước
-
Và tôn trọng nước
Rượu gạo cao cấp Việt cần nước sạch, ổn định, được chọn lọc kỹ, không phải nước hoàn hảo trên giấy tờ, mà là nước phù hợp với gạo và men.
Men và vi sinh – làm chủ, không lệ thuộc
Có thể học hỏi koji.
Có thể nghiên cứu men Nhật.
Nhưng con đường đúng là làm chủ hệ vi sinh phù hợp khí hậu Việt.
Khí hậu nhiệt đới không phải là bất lợi, nếu:
-
Biết kiểm soát
-
Biết làm chậm
-
Biết chọn lọc
Rượu gạo cao cấp Việt nên hình thành bản sắc vi sinh riêng, thay vì lệ thuộc hoàn toàn vào hệ men ngoại lai.
Định nghĩa lại “cao cấp” trong rượu gạo Việt
Cao cấp không phải là:
-
Nồng độ cao
-
Uống gắt
-
Bao bì hào nhoáng
Cao cấp là:
-
Uống chậm
-
Sạch miệng
-
Nhẹ đầu
-
Và để lại cảm xúc
Một chai rượu gạo cao cấp Việt không cần làm người uống say.
Chỉ cần làm người uống nhớ.
Đừng nhắm đến số đông ngay từ đầu
Rượu gạo cao cấp Việt không nên sinh ra để bán đại trà.
Con đường đúng là:
-
Nhà hàng Việt cao cấp
-
Bếp trưởng hiểu rượu
-
Người làm ẩm thực nghiêm túc
-
Người uống có trải nghiệm
Khi rượu được đặt đúng ngữ cảnh, giá trị của nó tự nhiên được nâng lên.
Câu chuyện – yếu tố quyết định việc rượu có đi xa được hay không
Thế giới không thiếu rượu ngon.
Nhưng thế giới luôn tìm kiếm câu chuyện thật.
Rượu gạo Việt có thể kể:
-
Câu chuyện mùa vụ
-
Câu chuyện gia đình
-
Câu chuyện vùng đất
-
Câu chuyện ký ức
Không cần hô hào “vươn tầm thế giới”.
Chỉ cần kể câu chuyện đủ sâu, thế giới sẽ tự tìm đến.
Con đường đúng là con đường chậm
Người Nhật mất hàng trăm năm để sake trở thành văn hóa.
Người Scotland mất nhiều thế hệ để whisky trở thành di sản.
Việt Nam, nếu muốn có rượu gạo cao cấp mang danh thế giới, không thể đi nhanh.
Con đường đúng là:
-
Làm ít
-
Làm kỹ
-
Làm thật
-
Và kiên trì
Kết luận
Nếu Việt Nam làm rượu gạo cao cấp, con đường đúng không phải là:
-
Sao chép một hình mẫu đã thành công
-
Hay chạy theo thị hiếu ngắn hạn
Con đường đúng là:
-
Hiểu mình là ai
-
Hiểu hạt gạo mình cầm trên tay
-
Hiểu nguồn nước mình đang dùng
-
Và tin rằng bản sắc Việt, nếu được làm đến nơi đến chốn, đủ sức đứng ngang hàng, không cần đứng sau ai.
Không phải để cạnh tranh.
Mà để được công nhận bằng chiều sâu.
